Meer bijzondere grafstenen

Nóg meer bijzondere grafstenen

Rooms-Katholieke Begraafplaats

Ik bezocht deze begraafplaats voor het eerst in 2013.
Ik nam wat foto’s, werd vooral getroffen door de poort en de telefooncel, maar deed er niets mee.
In april 2020 ging ik terug. Omdat bij het bekijken van oude begraafplaatsfoto’s die telefooncel me in het bijzonder trof.

Een prachtige laan leidt naar de begraafplaats. Nu loont dat ik tóen foto’s nam en nu weer.
Want destijds stond er van alles bij de toegang tot de laan, wat veel plezier wegnam.
Ik zág de schoonheid helemaal niet.

Nu geniet ik telkens wanneer ik er kom (en dat is in april 2020 vaak) van hoe fijn het is over de lange mooie laan naar de begraafplaats te lopen – eerst heen en later er weer vandaan.
‘Momenten van bezinning’ zou ik zeggen als ik dat niet erg grote woorden vond.

Poort en telefooncel

Aan het eind van de oprijlaan ligt rechts de begraafplaats.
Je komt er binnen door een fraai ijzeren toegangshek dat rijksmonument is.
Op de boog staat: Zalig de dooden die in den Heer sterven
Links: Heden ik en rechts: Morgen gij.

Wat mij het meest aansprak in 2013 en mogelijk bestaat het elders ook maar zelf zag ik het (nog) nergens: de telefooncel.
Binnen hangt rechts iets onder het midden een papier (even op klikken om de tekst te kunnen lezen)

Wanneer ik in april 2020 terugkom, ben ik blij dat de telefooncel er nog staat. Alleen is ‘God is altijd online’ verdwenen.

Op de deur is wel een ander papier geplakt:
Na overleg met de families is besloten onderstaande stenen van de graven te verwijderen daar de termijnen zijn verstreken en de onderstaande families niet tot verlenging overgaan.

Wanneer ik dat zie denk ik: ik ga die graven opzoeken.
Maar ze blijken al geruimd.

Algemene informatie

Westbeemster is een katholieke enclave in de protestantse Beemster.
Vanaf 1624 komt er af en toe een priester de mis vieren, later komen er schuilkerken en in 1752 komt er een echte (kleine) kerk.
De huidige, imposante Joannes de Doperkerk is gebouwd in 1879.
Het kerkhof is aangelegd in 1847.

Het eerste dat opvalt na de poort is het kruis in het midden.
Op de kant waar je tegenaan loopt staat Allerzoetste Jesus wees mij geen Rechter maar een Zaligmaker.
Op de drie zijkanten staan de woorden Geloof Hoop Liefde.

Er is een urnenmuur.

Er is een strooiveld.


Er is een kinderhoekje.

Huishoudster

Op de meeste grafstenen worden partners of ouders of kinderen herdacht.
Nooit eerder zag ik een tekst bedoeld voor een huishoudster

Ik probeer haar te googlen maar ik vind geen nadere informatie.
Dan kijk ik nog eens goed naar de foto die ik in 2013 van dit graf maakte..
Er stond toen een beeldje van een vogeltje bij.

En wacht eens! verderop aan die rij zie ik een vergelijkbaar vogeltje.

In 2020 zijn beide vogeltjes verdwenen.
Het graf van Cornelia Mel ziet er goed onderhouden uit, dat van Jacobus Olij is zelfs opgeknapt.

Ook van Jacobus Olij weet ik helaas niets.

Oorlogsslachtoffers

Op deze begraafplaats zijn vier mannen begraven die in de Tweede Wereldoorlog door de Duitsers zijn vermoord.
Hendricus Jozef Beers


Hij was koster en lid van het verzet en is op 6 februari 1945 in De Rijp gedood.

De broers Petrus Johannes Huiberts en Johannes Nicolaas Huiberts zijn in het najaar van 1944 vermoord.
Petrus Johannes was landbouwer en veehandelaar. Op 5 september 1944 (‘Dolle Dinsdag’) werd hij op de veemarkt in Purmerend meegenomen en door enkele Duitsers in een steegje doodgeschoten.
Johannes Nicolaas kwam op 8 oktober 1944 in Zwartsluis om. Details weet ik niet.

Naar het graf van Theodorus Adrianus Heeman zocht ik aanvankelijk tevergeefs.
Ik verwachtte dat het eruit zou zien zoals op deze website. Maar wat ik uiteindelijk vond was dit

Ik vermoed dat het oorspronkelijke graf is geruimd en door deze steen is vervangen.

Ik begrijp wél waarom er ‘Dirk’ op de steen staat terwijl zij officiële naam ‘Theodorus Adrianus’ is.
Hij is vernoemd naar zijn opa met dezelfde officiële voornamen die door het leven ging als Dirk.

Kerkhof Overweersepolderdijk

Deze kleine, katholieke begraafplaats hebben we te danken aan schenkingen van het echtpaar Brantjes-Truffino.
De succesvol ondernemer Nicolaas Brantjes (tevens wethouder, lid van de Kamer van Koophandel en kerkmeester in Purmerend) doet in 1875 tgv zijn 37,5 jarig huwelijk aan de rk kerk een stuk weiland van een halve hectare cadeau.
Drie jaar later (dit keer tgv hun 40-jarig huwelijk) schenkt het echtpaar ook nog geld voor de bouw van een kapel.

Een eigen katholieke begraafplaats was geen ‘luxe’.
Tot dan werden katholieken begraven op een apart deel van de algemene begraafplaats. Maar omdat die ‘algemeen’ was mochten bij de begrafenis geen katholieke rituelen worden toegepast.

Overweersepolderdijk
Meteen in 1875 begint men met de aanleg van een begraafplaats aan deze Overweersepolderdijk (toen nét buiten de stad, nu er middenin).
De grond wordt opgehoogd met een laag van twee meter zand.
De begraafplaats wordt omgeven door een brede sloot.

Al in 1876 wordt de begraafplaats ingezegend.
De verhoogde grond althans.
Beneden is rechts direct na de poort een deel waar niet-gedoopte kinderen zijn begraven.
Die mochten vroeger niet ter aarde besteld in gewijde grond.

Daarvan heeft men intussen spijt gekregen zodat er in 2008 een beeld is geplaatst waarop bovenop een steen met de tekst ‘in Gods Hand’.
Links direct na de poort werden zelfmoordenaars begraven (die óók geen plek in gewijde grond verdienden).
Hier staat intussen een kaarsje te branden.
Ook leuk. Maar toch.

Oude graven
Ik ben hier voor het eerst in april 2011.
Ik vind de begraafplaats dan vooral ‘klein’.
Mijn indruk is dat hij alleen oude graven bevat.
Vanaf 1876 tot in de jaren zeventig van de vorige eeuw.
Toen was het kerkhof ook vol.

Ik ga terug op 4 augustus 2013.
De begraafplaats wordt niet ‘groter’ maar wel blijken sinds twee jaar geleden meer mensen te zijn begraven.
Net achter het veldje van de ongedoopte kinderen.
Mooie opdrachten zie ik op die grafstenen.

Expositie
Ook is er een urnenmuur achter de kapel.
En er is een expositie.
Beelden staan in de tuin beneden.
Eendachtige vogels met name.

Ik nader de echte begraafplaats dit keer niet door er direct vanaf de straat naartoe te lopen maar loop er omheen en klim dan via een trap er achter naar boven.
Daar wordt hard tegen me geblaft.
Een woeste teckel.
“Is niet nodig, jochie” zeg ik en probeer iets uit te stralen dat Cesar Millan wel heeft en ik niet.

Een vrouw met een gieter komt aanlopen.
“Hij denkt dat het kerkhof van hem is” verklaart ze het gedrag van de hond.
Ze lijkt zich er niet aan te storen dat ik loop te fotograferen maar tot ze weg is blijf ik toch maar aan de kant waar de oudste graven zijn – dicht bij de kapel.
Veel familiegraven zijn daar.
Mooie, grote tombes met onleesbare inscripties.
Weer thuis lees ik dat één van die graven van de familie Brantjes-Truffino is.

Tegenlicht
Ik maak dus foto’s maar de zon schijnt fel zodat ik moet woekeren met tegenlicht en daarin ben ik geen held.
Later nog maar eens terugkomen.
Want de begraafplaats is klein maar ook intiem.
Ik voel me er prettig.

Natuurlijk keek ik ook naar het graf waar de vrouw water naar toe bracht.
Een nieuw graf (uit 2012) tussen de oude graven.
Verder zag ik dat niet (maar ik zag ook nog niet álles), dat je op het oude kerkhof tussen oude stenen ook nu nog kunt begraven.
Mogelijk was op deze plek een ander graf geruimd. Mogelijk was de plek ooit gereserveerd.
Ik heb geen foto van dat graf genomen.
Iets met privacy.

Urnenmuur

De urnenmuur staat op het lage deel van de begraafplaats achter de kapel.
Er staat nog niet veel urnen in.
In verschillende vakjes ligt een papier waarmee we worden uitgenodigd contact op te nemen “voor asvertrooiing of bijzetten in de urnenmuur”.

 

Ik fotografeer de urnen.
Het lijkt wel of ze zich meer lenen voor een persoonlijk afscheid dan stenen, die vaak op elkaar lijken kwa materiaal en vorm en tekst.

Kijk eens naar dit contrast.

Leers bol

Op de rechter urn staat een uitgebreide tekst. Je kunt erop klikken, dan zie je de woorden.
Ik vind het handschrift lastig te lezen maar daar gaat het verder ook niet om.

In deze kast is de tekst wel te lezen.
Zowel op papier als op de beker (weer even klikken).
Ontroerend.

mamatekst 

De enige kast met een officieel plaatje eronder is die van Ted Vlaar.
Leuke foto staat erin.
Vrolijke man met een bos haar en een sigaret en een borrel.
Hij oogt als een levensgenieter.

Ted Vlaar is ook de enige over wie ik informatie kan vinden.
Hij heeft in 1961 met een stel vrienden carnavalsvereniging De Oetels opgericht.

Vlaarcl

Graven

Oud1cl


De St. Willibrordusstichting

Omdat ik eind maart 2013 tóch in Heiloo moet zijn, wil ik er graag een begraafplaats bezoeken.
Op de website van Online Begraafplaatsen zie ik drie mogelijkheden.

Ik kies De Hooge Venne(n) en voer de coördinaten 52,5955 en 4,71442 in bij mijn TomTom.
Wanneer ik ben aangekomen is dat op een plek met kiezeltjes en wat klemmen voor fietsen.
Ik parkeer mijn auto en loop ietsje omhoog het pad op dat aan beide kanten wordt geflankeerd door een coniferenhaag.
Ik zie grasvelden en twee bankjes.
Ik zie geen graven.
Is dit een speelwei?

Kale boom met graven
algtweeklIk draai me teleurgesteld om en zie dan opzij tussen de bomen een klein veldje met een treurige kale boom en inderdaad: graven.
Identieke stenen met een kruis erop en een naamplaatje.
De oudste zijn van de jaren dertig, de oudste van de jaren zestig.
Ik zie geen enkel verband. Niet gelijke namen, geen families.
Dit kan de hele begraafplaats toch niet zijn?

algeenklIk loop toch eens het grasveld op.
En ja, een stuk verderop zijn stroken waarin ook die identieke stenen met kruisen en plaatjes bijna zijn verstopt.
Dan, in de verte: een groot houten kruis.
En daarnaast enkele stenen kruizen.

Graftombe
Het houten kruis ziet er gehavend uit.
Ervoor een graftombe.
algklDe kruisen rechts zijn van medici.
Kruisen links zijn van broeders.

Dit moet een begraafplaats van een ziekenhuis zijn.
Een psychiatrisch ziekenhuis misschien.

Ik loop terug over het andere grasveld.
Ook hier graven vanaf begin jaren dertig tot het laatste in 1968.
De grasvelden zijn niet vol, maar blijkbaar is men toen gestopt met hier begraven.

Broeders
Op de site van de Historische Vereniging Oud Heiloo vind ik een uitgebreid artikel over wat hier ooit wás (nu zit in het gebouw ernaast de GGZ-NH): een psychiatrische inrichting die in 1927 werd opgericht door de Broeders van Onze Lieve Vrouw van Lourdes.
Zeer lezenswaard maar het valt buiten het kader van deze site dus lees het vooral dáár zelf.

Nu ik eenmaal weet wat ik heb gevonden (eigenlijk: waar ik toevallig ben beland) zoek ik verder en vind bij Dodenakkers een artikel dat dieper ingaat op de begraafplaats.
In 1930, wanneer de eerste patiënten zijn opgenomen, reserveert de St. Willibrordusstichting grond voor een kerkhof.
Eerst een halve hectare, in de jaren erna vergroot tot een hectare.

Op 2 maart 1940 ontdekt rector Pennock dat de wijding van de begraafplaats nog niet heeft plaatsgevonden.
Er was wel een machtiging verleend om de begraafplaats te wijden maar wijden was er nog niet van gekomen omdat het grote kruis toen nog niet was geplaatst.
Op 19 maart 1940 vindt de wijding (‘Benedictus est’- het is gezegend) alsnog plaats.

Tegels met kleine kruisjes
D.C.T. Slagter, de auteur van het artikel op Dodenakkers, zegt dat ‘vermoedelijk tussen 1980 en 1982’ het kerkhof is gerenoveerd.
De patiënten van het Amantiuspaviljoen, dat lag naast de begraafplaats, maken echter bezwaar tegen de kruizen op de graven. Daar willen ze niet tegenaan kijken.
Het hoofd van de civiele dienst bedenkt dan de rechthoekige tegeltjes met kleine kruisjes waarop plaatjes van kunststof worden geschroefd met naam en geboorte- en sterfdatum van de overledene.
Slagter: “Het terugplaatsen van deze tegeltjes met namen is niet helemaal goed verlopen.
Hier en daar heeft helaas verwisseling van de locatie plaatsgevonden.”

Hij heldert op wat het kleine veld rechts van de ingang is.
Daar liggen de niet-katholieken en de zelfmoordenaars.
Die mochten immers niet in gewijde grond worden begraven.

Somber
Wanneer ik op 29 maart 2013 deze begraafplaats bezoek is het donker weer.
Ook zitten er nog geen blaadjes aan de bomen.
De begraafplaats, die goed is onderhouden, ziet er daarom op de foto’s somberder uit dan bij zon en wat later in het jaar.

Nergens zie ik iets dat erop wijst dat nabestaanden de graven bezoeken.
Geen bloemen, geen beeldjes, geen stenen waaraan bijzondere zorg lijkt besteed.

De artsen en de broeders

Voor het kruis is het graf van rector Boon (1902-1939), rector van de Willibordusstichting van 1934 tot zijn dood in 1939.

Rechts ervan de graven van zenuwarts Engelman, zenuwarts Van Mens, psycholoog Begheyn en rector Van Kan.

met als opmerkelijkste steen deze

links de broeders in twee rijen – in totaal 26.

Algemene begraafplaats Middenbeemster

Vanaf de algemene begraafplaats van Middenbeemster kun je de (protestantse) kerk zien liggen.
Deze ‘Keyserkerk‘ is gebouwd in het begin van de 17e eeuw.

Vanaf 1638 tot 1829 werd in de kerk begraven waarbij 192 graflocaties ter beschikking stonden.
Ook werd begraven op het kerkhof dat zich rondom de kerk bevond.
Dit kerkhof werd in 1866 opgeheven toen de nieuwe begraafplaats, waar ik op 3 maart 2013 voor het eerst een bezoek breng, in gebruik werd genomen.

Een paar jaar geleden zijn bij opgravingen bij de kerk 488 graven herkend en 20 knekelkuilen gevonden.
Het merendeel van de graven bestaat uit graven in het zand uit vermoedelijk de 19e eeuw. Een klein deel bestaat uit graven in het klei uit vermoedelijk de 17e eeuw.
“Nader skeletonderzoek moet uitsluitsel geven over onder meer datering, geslacht, leeftijd en mogelijke ziektes” lees ik in een bericht van februari 2012.
Of dat onderzoek iets heeft uitgewezen en of dat dan bekend zou worden gemaakt – geen idee.

hekIntussen worden graven op de ‘nieuwe’ begraafplaats ook niet eeuwig gekoesterd.
Begin 2013 maakt de gemeente bekend dat ze graag in contact wil komen met familie, rechthebbende, (of nabestaande daarvan) van verschillende graven op de algemene begraafplaats (namen en nummers via de link onderaan dit artikel). Het gaat in sommige gevallen om graven van bijna honderd jaar oud, maar ook om graven waarin begin jaren negentig nog bijzettingen hebben plaatsgevonden.

Een hek geeft toegang tot de begraafplaats.
Direct er achter is een groot parkeerterrein.
Dan een trap waarna een aantal laantjes met links-rechts graven.
Hier zijn mensen die graven bezoeken dus maak ik geen foto’s.

In een hoek een urnenmuur.

urnen

Helemaal achteraan ligt het oudste deel van de begraafplaats.
De graven liggen dicht tegen elkaar met vaak onduidelijke toegangswegen.
De ogenschijnlijke wanorde doet me denken aan de oude begraafplaats van Wormerveer.

zerken

Mooie, afwisselende stenen met rode, grijze en zwarte letters, klassieke strakke -types en weelderige.
Familiegraven ook.
En inderdaad de bekende nare witte ‘neem contact op met de gemeente’-bordjes.
Or else

Wat een bijzonder contrast met het moderne deel van de begraafplaats.
Dit is een plek om nog vaak naar terug te gaan.

Vader en moeder

Wanneer ik op 22 juli 2012 voor de tweede keer de oude begraafplaats van Wormerveer bezoek, valt me op dat er veel stenen zijn met ‘Moeder’ en ‘Vader’ – zonder naam.
Mijn indruk is: meer dan op andere begraafplaatsen.

 

Sommige stenen hebben data, de meeste niet.
Dat maakt moeilijk te traceren of het misschien een trend was in een bepaalde tijd.

 

Ik vraag me af wat de reden kan zijn om te kiezen voor een steen zonder naam.
Ik vermoed dat het intimiteit wil uitdrukken. Je legt niet meneer of mevrouw X te ruste, maar jóuw man of vrouw of moeder of vader.
De vreemde die langs de steen loopt kan niet associëren met een familie, die kan wanneer ook de data ontbreken niet eens denken ‘wat is die jong gestorven’ of juist ‘oud geworden’.
Als vreemde kun je hooguit denken: mooie steen.

 

En wanneer de familie het graf van vader heeft laten ruimen, staat de van het graf gerukte steen ook niet als die van meneer Y tegen de boom.
Maar als ‘Vader’ (sorry voor kwaliteit van de foto – het gaat om de steen rechts).
Of dat erger is of niet of dat het niet uitmaakt – ik neig tot ‘erger’ maar dat is persoonlijk.

Zerkenvloer

De eerste keer dat ik de begraafplaats in Graft bezoek, zegt de zerkenvloer me niet veel.
Ik zie onleesbare stenen en kan me er verder weinig bij voorstellen.

Op 29 juli 2012, twee jaar later, ben ik er opnieuw.
Omdat elders iemand een graf verzorgt (en ik hem niet wil storen) bekijk ik de vloer nu wat beter.
Het zijn 155 stenen (lees ik – dat heb ik niet geteld). Graven uit de 16e en 17e eeuw.
Met familiewapens en huismerken van vooraanstaande Grafter families uit die tijd.

Alleen rijke mensen konden zich een graf in de kerk veroorloven.
Armen werden begraven op het kerkhof buiten.

Ik probeer de stenen (die er nu schoner uitzien dan in 2010) te lezen.
Maar ze zijn óf verweerd óf voorzien van letters die ik niet begrijp.

Dan zie ik de zuil bij de ingang.
Verhalen – gedichten – muziek.

Ik druk op het bovenste knopje.
Een mannenstem wijst me op het derde graf op de vijfde rij.
En vertelt over wie daar ligt en zijn achtergrond en wat algemene achtergronden.
Fascinerend.
Om welke steen het precies gaat, weet ik niet. Omdat ik niet weet waar de Zuil begint met aftellen.
Dichtbij, ver af, van links naar rechts, van rechts naar links.

Maar het doet er niet toe.
Gewoon lopend over de vloer met die stem met inderdaad het “Verhaal”, al luisterend dichter komen bij wie hier begraven ligt – dat is mooi.

De gedichten sla ik over.
Wel probeer ik een stukje muziek.
Ik herken het niet. Mooi vind ik het wel.
Stemmig maar niet zo dat het er dik opligt ‘banaal’.
Erg fijn om rond te dwalen over die vloer met de muziek erbij.
Niet luid (evenmin als het verhaal) maar tenzij je helemaal naar achteren loopt wel goed hoorbaar.

Je hoeft niet van begraafplaatsen te houden om je hier prettig te kunnen bezighouden.
Bijna zou ik zeggen: een tip voor de toerist.

Rooms Katholieke begraafplaats

Het dorp De Goorn maakt deel uit van de gemeente Koggenland.
Achter de kerk van Onze Lieve Vrouwe van de Heilige Rozenkrans ligt een grote begraafplaats.

De naam van de parochie komt van de Heilige Maagd Maria van de Rozenkrans. Over haar vind ik in Wikipedia: Bij de zeeslag van Lepanto in 1751 versloegen christelijke troepen de Turkse Ottomanen die in 1570 Cyprus hadden binnengevallen met als doel de Venetianen uit het Oostelijk gedeelte van de Middellandse Zee te verdrijven.
Paus Pius V (1566-1572) schreef deze overwinning op de Turkse agressie toe aan de hulp van de Maagd Maria, verkregen door het bidden van de Rozenkrans.

De kerk is gebouwd in 1930. Ik kan niet vinden wanneer de begraafplaats is geopend. Vermoedelijk ook in die tijd of iets later.

De entree is zoals een begraafplaats moet zijn.
Een pad naast de hoge kerk, in de verte een openstaand booghek. En héél in de verte een kruis met beeld en daarvoor honderden graven in het groen.
Wanneer ik er op 2 juli 2012 ben is het een stralende zomerdag.
Wat zeker helpt voor de sfeer.

Direct rechts zijn de meest recente graven, direct links is een Mariakapel.
Een steen met ‘Ave Maria’ ervoor. Je kunt er voor 30 cent per stuk ‘een kaarsje branden’ (al is het eigenlijk een waxinelichtje).
De kapel is op 9 mei 2010 ingezegend door pastoor Braks, de laatste aan de parochie verbonden Dominicaan.

Rechts ook een houten kruis voor een perkje met groen en twee glazen panelen. Op het linker worden de kinderen herdacht die niet zijn begraven in gewijde aarde.
Tot 1963 mochten kinderen die omdat ze dood ter wereld kwamen of snel na de geboorte stierven en daarom niet konden worden gedoopt, niet in gewijde aarde worden begraven. Ze waren niet verlost van de erfzonde en kwamen dus niet in de hemel.

Op het rechter paneel staat ‘hier rusten degenen die gestorven zijn tussen 18..(?) en 1961′.
Ik kan alleen maar speculeren waarop dat slaat.

Wanneer je het kruisbeeld achteraan nadert worden de graven (meest goed tot zeer goed onderhouden) iets ouder. Veel echt oude zie ik niet.
Bij het beeld enkele familiegraven en graven van religieuzen.
Interessante teksten, mooie en grappige grafbeeldjes.

Een begraafplaats om naar terug te keren.
Die -verwacht men- in 2014 vol zal zijn.

Een nieuw stuk grond elders is al aangekocht.
Inrichting van die begraafplaats zal zijn zomer/herfst 2013 en de aanleg van de groenvoorziening winter 2013/2014.
Oplevering/ingebruikname voorjaar 2014.

Algemene begraafplaats Ursem

De algemene begraafplaats van Ursem ligt aan het Kerkpad naast de NH Kerk.
Rechts de imposante kerk, links een school waar wanneer ik 2 juli 2012 het kerkhof bezoek net speelkwartier is.
Luid, enthousiast kindergekrijs dus.

De begraafplaats is erg klein.
Drie veldjes met nog geen honderd graven. Het derde veld is gras – en dus beschikbaar.

Veel zeer recente graven, van het laatste jaar.
Vaak nog met zand en een stokje met naam.
Grafstenen die nog moeten komen.

Veel vrolijke perkplantjes er tussen.
Algemene indruk: gezellig. Maar waar zijn al die oude graven gebleven?
Afgaand op dit overzicht, werd er in elk geval in 1933 al begraven.
Maar er is weinig ouds terug te vinden.


Rooms Katholieke begraafplaats

Ik weet al een tijdje dat deze begraafplaats er is, een kerkhof bij de H. Bavokerk in Ursem.
Een mooie, grote, hoge kerk die iets lager ligt dan de weg.
Waarvan uitgerekend op 30 juni 2012, de dag waarop ik er ben, wegens renovatie de haan en het kruis van de toren zijn gehaald.

De entree naar de begraafplaats oogt niet veelbelovend.
Geen mooi hek, maar een doorkijkje met vrij traditionele grafstenen en direct er achter de huizen van een straat verderop.
Wat wel direct opvalt: de begraafplaats is goed onderhouden. Bijna alle graven hebben verse planten en bloemen.

Een kleine begraafplaats. Met meest recente graven.
Ik zie niets ouder dan jaren 70. Ik zie wel veel aangeharkte plekken en een nieuwe urnenmuur.
Op de website van de kerk staat dat de begraafplaats in 2008 en 2011 opnieuw is ingericht waardoor wij weer voldoende plaatsen beschikbaar hebben voor de toekomst.
Dat klinkt minder cru dan: we hebben een hoop graven geruimd.

Ik aarzel over het maken van foto’s omdat veel graven érg recent zijn. Van de laatste twee jaar.
Mensen stellen  vaak niet op prijs, wanneer van die graven foto’s worden gemaakt.
Wanneer dan iemand elders op de -kleine- begraafplaats planten op een graf gaat zetten voel ik me nog ongemakkelijker en durf amper meer te fotograferen.

Het priestergraf – dat mag wel.
Enkele graven die uitsteken over het pad – vreemd, dat leg ik ook vast.

En dan één steen die me treft.
Een verhaal zit hier achter, hier onder.
Waarbij ik me vooral afvraag wat iemand beweegt dit op een steen te zetten.
Hoe diep moet het verdriet dan wel niet zitten.

Op een kindergrafje

Oude begraafplaats Wormerveer

Er zijn niet veel begraafplaatsen die je op een zonnige lentedag kunt bezoeken zonder mensen te storen die een bloemetje willen neerleggen of een plant planten op het graf van een dierbare overledene.
Daarom bezoek ik op 10 juni 2012 de Oude begraafplaats van Wormerveer die ook wel Algemene begraafplaats, gemeentelijke begraafplaats of begraafplaats Wormerveer-West wordt genoemd.

De begraafplaats is aangelegd in 1868 op een plek die toen het eind van het dorp was.
Tussen weilanden en sloten.
Nu ligt de begraafplaats midden in de stad (er grenst een markt met winkelcentrum aan) en sinds de jaren zestig van de vorige eeuw is elders een andere begraafplaats zodat hier vrijwel niet meer wordt begraven.

Ik heb me veel voorgesteld van veel oude graven en oude symbolen en als het even kan engelen en andere beelden.
Wanneer ik het hek doorkom ben ik teleurgesteld. Is dit alles? Wat oude stenen, meest slecht leesbaar en -echt heel lelijk- zakken bouwgrond en kliko’s. Respectloos neergekwakt de graven.

In de bomen op de begraafplaats nestelen reigers. Tientallen.
Die af en aan vliegen met eten voor de jonkies dat ze in de gretige snavels braken met een geluid alsof ze staan kotsen bij de achterdeur van een kroeg na een avond zeer stevig stappen.
Op veel plaatsen grote kwakken vogelpoep.

De begraafplaats wordt nog steeds omgeven door een brede sloot en dik struikgewas.
Dat maakt het, met de dichtgegroeide bomen, tot een intieme plek. Donker waar de bomen een helemaal volle kruin hebben, op andere plaatsen met zon er een beetje doorheen. Lastig om te fotograferen (althans voor mij, ik weet nooit hoe ik dat moet doen, dat halfdonker).

De volle anderhalf uur dat ik er ben zie ik nog wat kleinere vogels en twee katten.
Wij en de reigers leven hier in ons eigen wereldje. Met hoog gras en en bomen waarbij bordjes staan.
Naar de graven lijkt niemand meer om te kijken behalve de mensen van de kliko’s. Slechts bij een enkel graf staat een plantje. En dat is meest vergaan.
Beeldjes die er ooit waren lijken deels te zijn gevallen. Stenen verbrokkeld. En begroeid met mos.

Wel zijn er veel meer graven dan ik bij eerste indruk dacht en is er veel meer te zien aan namen en teksten.
Het is duidelijk dat ik hier terug moet komen. Misschien op een dag dat de blaadjes zijn gevallen en de zon niet zo contrasterend schijnt.

Weer thuis lees ik hoe ik de begraafplaats had kunnen zien. Met vakken die hun eigen karakter hebben en rangen en standen. Ik ben blij dat ik dit niet eerder las (was met opzet) omdat ik dan loop te zoeken naar wat ik geacht word te zien.

Achteraf denk ik wel: ik heb een hoop gemist. Met name de symbolen.
Het familiegraf van de familie Laan vond ik wel (daar was ook geen ontkomen aan).
Daarover schrijf ik later een apart stukje.