Verwijderen

Op 4 juli 2010 bezoek ik de begraafplaats van West-Graftdijk.
Een mooie, kleine, sfeervolle begraafplaats.
Dan zie ik bij een grafsteen een bordje staan.
Zie ik dat goed?

 

‘Te verwijderen’. Ik neem aan dat het betekent dat dit graf, van Geertje en Adrianus Tuinzaad-Dekker, binnenkort wordt geruimd. Waarna wat er nog van ze over is op een apart plekje op het kerkhof wordt begraven (staat overal ter geruststelling voor wie visioenen heeft van huppakee, in de grijze bak).
Dat lijkt me hier nog niet zo eenvoudig want de begraafplaats is écht erg klein. En oogt vol.

‘Te verwijderen’.
Waarom staat dat bordje erbij? Voor wie is het bestemd?
Als er nou ‘wordt binnenkort verwijderd’ had gestaan, dan had het een waarschuwing kunnen zijn voor ev. bezoekers van het graf. Aangenomen dat de beheerder van de begraafplaats de familie van het echtpaar Tuinzaad niet heeft kunnen achterhalen en die zo toch nog hoopt te bereiken.

‘Te verwijderen’ – dat klinkt als een opdracht.
Maar: aan *wie*?

Onbekenden

Vandaag inventariseer ik de foto’s die ik nam op de begraafplaats van Parker, Arizona.
Intrigerende graven zijn erbij.
Jong gestorven kinderen, stoere jongens dood begin twintig, mooie oude mensen (er staan veel foto’s op de graven).
Niet alleen Smith, ook veel Gonzalez en Jimenez.

Ik hoop van veel van deze mensen een leven te kunnen achterhalen maar dat lukt me  slechts bij 1.
Tientallen mensen, deels begraven in de laatste vijf jaar maar velen ook ver daarvoor, hebben nog geen vermelding op Find a Grave. En ik kan ze ook niet traceren via google.

Ik neem me voor iedereen die ik heb gevonden en die nog niet bij Find a Grave is opgenomen daar een plaats te geven.
Met naam, data en foto van het graf.
Meer kan ik niet voor ze doen en hopelijk zal iemand anders ooit naar ze zoeken en toevoegen wie ze waren. Hoe lief, leuk, interessant, goeie vriend(in), goeie moeder/vader, harde werker, altijd bereid tot vrijwilligerswerk. En hoe verdrietig de achterblijvers waren toen ze dood gingen.

Ik tel ze. Tweeënveertig.
Wat een klus.
Eigenlijk heb ik hier helemaal geen zin in. Eigenlijk wil ik lekker knutselen aan mijn éigen cemetery site.
Af en toe een foto toevoegen aan een al bestaande vermelding is 1 ding, maar 42 echte vermeldingen?

Niet zeuren, schouders eronder.
Het is het minste dat ik kan doen voor de doden die me toestaan dat ik tussen ze rondloop, foto’s van ze neem en fantaseer over wie ze waren.

Doris en Anguela – jullie zijn de eersten.
Het ga jullie goed in cyberspace.

Kinderen

Ik weet niet wat erger is.
Doodgaan als je 32 bent of 48 of 56.
Ergens in de 70 lijkt het me wel ok. In elk geval: dat zit er dan dik in.
In de 80 en nog goed gezond tot de hamer valt: ik teken ervoor. Nóg ouder? en fysiek relatief gezond en psychisch relatief bij zinnen? Way to go.

Doodgaan als kind. Ik weet niet of dat ‘als kind’ erg is.
Ongeleefde levens, niet uitgekomen dromen. Dát natuurlijk.
Maar ook: niet gerealiseerd leed.
Het leven kan immers knap klote zijn.

Wat me heel erg lijkt: je jonge kind verliezen. Een baby bij de geboorte of snel erna.
Als peuter of kleuter. Ach, eigenlijk alles erna.
Ouders horen ooit dood te gaan (liefst niet als je zelf nog jong bent maar later: onontkoombaar). Kinderen niet.

Op veel begraafplaatsen zijn gedeeltes afgescheiden speciaal voor kindergrafjes.
Ook in Lake Havasu City.
Ze onderscheiden zich vaak door de frutsels. Zoals op het graf van Jake. Hij werd vier. Verder kon ik eerst niets over hem vinden omdat de frutsels én het woestijnzand zijn naam onzichtbaar maakten. Aan de verse speeltjes te zien wordt er nog steeds aan hem gedacht.
Gelukkig was daar ook nu Find a Grave. Met een foto van twee jaar geleden. Steen beter leesbaar, minder frutsels. Voor dit grafje wordt gezorgd.
Verder staat er niets over Jake. Dat vind ik jammer.

Het kan erger.
Dit grafje is al een tijd niet meer bijgehouden. De woestijnprikplantjes hebben het overwoekerd.
Hoewel: er staan wel plastic bloemen bij. En dat hart.

Ook nu Find a Grave geraadpleegd.
Ook over Anaida Cindy Salkova geen informatie behalve dat ze op 15 februari 2004 werd geboren en een dag later is gestorven.
Toen het graf twee jaar geleden voor de site werd gefotografeerd, was de steen omringd door kleurige knikkers. Hoe kunnen die nu zijn weggeraakt? Verbleekt – lijkt me niet. Gestolen? Dat zou érg naar zijn, maar waarom dan niet aangevuld. En zeg nou zelf, hoeveel moeite kost het om die nare prikplantjes even uit de aarde te rukken? Tien minuten? een kwartier?

Het zélf even doen, als gravenbekijkster – dat mag niet.
Lees ik overal.

Half-dood

Ik heb geen idee hoe dat in Nederland is.
Maar in Amerika is het heel gewoon om graven te maken waar onder 1 steen iemand ligt en onder de andere nog niet.
Mn bij echtparen (maar daar niet alleen).
Alleen al op Lake Havasu Memorial Gardens zag ik er twee (die ik fotografeerde, ik heb ze er toen niet op geselecteerd) – klik even op de foto’s voor vergrotingen
 
En soms is overduidelijk dat de cijfers voor 1 van de partners pas later zijn toegevoegd

Ik vind het raar. Alsof je als partner van iemand die dood is zelf ook al met 1 been in het graf staat. Alsof er na de dood van die partner niets nieuws meer gebeurt. Dat geldt dan mn voor degenen die meteen als ‘loving wife’ van de ander worden ingebeiteld. Je leven is dan *over*. Hoogstens mag je nog ‘loving mother’ blijven. Maar ‘crazy in love’ met een nieuw iemand – dat zit er kwa grafsteen niet in.
Geen idee of de achtergebleven partners die druk ook zo voelen.
Of dat ze denken: anmehoela. Zo’n steen is 1 ding, (de rest van) mijn leven is iets ánders.

Wat te doen bij het in kaart brengen van deze niet-affe graven waar de doden nog niet in liggen.

FAQ van Find a Grave
Is it acceptable to add a memorial for someone who is still living?
Please try to avoid it. In general, we do not encourage adding memorials for individuals that are still living. We do realize, however, that when transcribing a cemetery, it is not always possible to determine if the person is living or not. If it is obvious that they are still living (e.g. “1965 – ____ ), please do not add them to Find A Grave.
You are always welcome to create a ‘pre-need’ memorial for yourself, if you would like, provided that you have a pre-need headstone already in place in a cemetery.

Sommige mensen houden zich daaraan.
Andere niet.

Lost Souls

Ik heb het gedaan, zelf een Virtual Cemetery gemaakt op Find a Grave.

As a Find A Grave contributor, you can build Virtual Cemeteries to group listings in whatever way you would like. For example, you might make a ‘Smith Family Virtual Cemetery’ where you would place all of the members of your Smith family tree. Other examples: ‘My Favorite Actors’ or ‘Memorials I Visit Often’.

Op Parker Cemetery fotografeerde ik vijf graven van Jane en John Does die door niemand anders op Find a Grave waren vermeld.
Soms gebeurt dat wél: dat iemand heel consciëntieus álle graven afloopt met een notitieblokje. Ook de JD’s halen dan de lijst (maar zelden met foto).
Deze vijf voegde ik eerst toe aan Parker Cemetery op Find a Grave en bracht ze toen samen in een virtueel kerkhof.
(Ik zet er meteen in gedachten een mooie, rk kerk bij, met een Mariabeeld en vooruit: een groot kruis)

Lost Souls noem ik mijn kerkhof.

Er is nog een Jane en John Does virtual cemetery (dat ik al eerder noemde).
De maker daarvan heeft twaalf virtuele begraafplaatsen. Een van mensen die op dezelfde dag (29 oktober) zijn geboren. Een ‘gone too soon’ . Een voor katten.
Want Find a Grave zegt nog net niet ‘pets are people too’ maar wel dat aangezien we er veel van kunnen houden we ze ook heel erg kunnen missen wanneer ze dood zijn.
Wie en wat wordt gemist, mag worden herdacht.
Ook met een virtuele begraafplaats.

Teksten op stenen

Toen ik het voor het eerst las, vond ik het heel geestig: Gone fishin’ op een grafsteen.

Intussen heb ik het veel vaker gezien en ik snap ‘m nog steeds niet maar ik veronderstel dat er iets ‘achteloos’ mee is bedoeld. Bij vrouwen staat wel Gone cookin’ – wat me al een stuk minder leuk lijkt.

Even zoeken en je vindt een lange reeks betrekkelijk gangbare teksten.
Hier bv waar Gone fishin’ (pas) op 87 staat.

Dit leuke artikel noemt Gone fishin’ afgezaagd. Het  artikel gaat over de teksten op Salt Lake City Cemetery.
Een citaat: Undoubtedly, the strangest headstone inscription has to be “Victim of the beast 666.” Lilly E. Gray died on Nov. 14, 1968, at the age of 77. Her headstone has become legend on the Internet, with more than 2,000 sites now speculating on the “why” behind that devilish reference to the Book of Revelation in the Bible.

Zelf vind ik deze erg leuk.
Hij staat op het Mountain View Cemetery van Kingman, AZ.

Community

Ik heb zoveel foto’s van de begraafplaats Chloride in de woestijn van Arizona dat ik moeite heb met kiezen wat ik zal laten zien.
Na een zeer ‘doorhakkendieknoop’-selectie kom ik bij de graven die ik ‘Opvallend’ vond.
Gewoonlijk zet ik die bij elkaar. Enkele per begraafplaats.
In Chloride zijn het er te veel dus ik begin eerst maar eens aan de eerste en als ik daar meer dan de eigen kiekjes van kan tonen zie ik wel wat er verder nog aan toegevoegd wordt.

Kijk even hier.
En als je geen zin hebt om te klikken (jammer, hoor!): ik vond daar informatie via Find a Grave die ik via google niet kon vinden.
Ook zag ik dat anderen hetzelfde graf al hadden gefotografeerd voor deze site (maar wel ánders).
Dus dacht ik: daar kan ik wel wat foto’s aan toevoegen.
Alleen kreeg ik na 1 de melding dat het maximale aantal foto’s voor een gratis Memorial voor iemand nu (met 5) óp was.

Als ik wil dat George Paul Jones niet 5 maar wel 20 foto’s krijgt, hoef ik alleen maar 5 dollar over te maken.
Zoveel héb ik ook weer niet met ‘G.P.’ dus dan maar niet meer foto’s.

Wel vind ik het erg spannend nu deel uit te maken van een community die iets heeft met graven.
Wie weet waartoe dit nog leidt.

Jane Doe

Opeens moet ik denken aan Jane Doe.

Het kan niet anders of ik moet haar eerder zijn tegengekomen. Maar het voelde alsof het voor het eerst was toen ik haar zag bij mijn bezoek aan de begraafplaats van Parker, Arizona.

Ik was er op 1 juni 2010 en ik had een snel rondje gemaakt (klik-klak en denkend: hier moet ik naar terug als ik meer tijd heb). Toen zag ik haar. Ik dacht: wat erg. Wat is er met je gebeurd. Kreeg je een ongeluk? Kwam je om van honger, van drugs. Werd je vermoord? Was je een kind, een vrouw, een baby, een oude vrouw. Wie was je.
Is er een plechtigheid voor je gehouden? Wie betaalde dat? Wie betaalde je steen?
Is er naar je gezocht? Zijn er nog steeds mensen die naar je zoeken? Hoe moet dat verder met die mensen en met jou en – met mij. Waarom heb ik geen -desnoods plastic- bloem voor je bij me.
Voor het eerst voelde ik me een nare voyeur.

Ik google op haar. Jane Doe Parker en de datum. Niets.
Wel vind ik a virtual cemetery met 26 Jane en John Doe’s.
Met 1 Jane Doe die na 55 jaar wél een identiteit heeft gekregen (en een nieuwe steen) dankzij fanatiek speurwerk van een vrouw uit Boulder, Colorado, Sylvia Pettem. Fanatiek vanuit de gedachte dat ‘Jane Doe,  Age About 20 Years’ zoals op de steen stond ‘somebody’s daughter’ was.
Het bleek Dorothy Gay Howard te zijn en toen ze vermoord werd was ze achttien jaar.
Ze is in mei 2010 herbegraven met een mooie, nieuwe steen naast de oude.

Stacie

Op 4 juni 2010 rijd ik van Yuma naar Phoenix – de volgende dag vlieg ik naar huis.
Ik stop in Gila Bend, een plaatsje dat me net groot genoeg lijkt om een begraafplaats te hebben.
Ik heb geen zin bij een benzinepomp of de McDonald’s te informeren dus rijd ik op goed geluk naar de grens van het dorp waar ik een begraafplaats vermoed.
Die vind ik niet. Wel zie ik links onder een boom, bijna verscholen, een kruis.
(klik op de foto’s om ze groter te zien)

     

Wat een mooi kruis met verse ‘geschenken’.
Het kan er nog niet lang staan.
Wie zou die Stacie zijn? Een kind dat is doodgereden? Rare plek daarvoor. De weg glooit een ietsje maar er is hier geen gevaarlijke bocht. Druk is het er evenmin.
En waarom staat er verder niets bij? Niets over haar leeftijd. Geen datum van overlijden.

Thuis tik ik in google: Stacie Gila Bend.
En ontdek dit:

The Maricopa County Sheriff’s Office needs the public’s help to solve a case involving woman who was found dead in the Gila Bend area.

Stacie Norris, 28, was found near the intersection on Indian Road and St. Louis Avenue on April 12 at about 11:45 a.m., said Deputy Lindsey Smith of the sheriff’s office.
She was last known to be living in the Phoenix metro area. The sheriff’s office didn’t release the cause of death.
A reward of up to $1,000 is being offered for information on a possible suspect.
(Bron)

Elders op een Arizona nieuwssite vind ik een vergelijkbaar bericht. Nergens lees ik dat de moord is opgelost.
Een beloning van maximaal (up to) $ 1000 is ook niet erg veel.

[Update: In 2014 haalt de dood van Stacie een opsomming van Cold Cases op AZCentral: DETAILS: Authorities have little information about the death of Norris.]

Schudden

Ik lees het jaarverslag 2009 van de Ombudsman uitvaart.
Het zijn maar 136 klachten maar áls er iets mis gaat is het vaak ook érg mis.
Zoals een dode die al in de oven is geschoven terwijl was afgesproken dat de familie nog afscheid zou komen nemen.
In het jaarverslag lees ik ook over het ‘schudden’ van graven. Wat iets anders is dan ‘ruimen’. Waarbij me, geef ik toe, op basis van de vele omschrijvingen via google niet duidelijk is wat ‘ruimen’ precies is. Helemaal wegdoen dacht ik altijd. In een verbrandingsoven. Maar ik lees ook over botten die in een soort verzamelgraf in een hoekje worden geborgen. Alleen zie ik die hoekjes nooit.

‘Schudden’ dus.
“Het schudden van een graf is meestal het opgraven van overledenen die minimaal 10 jaar begraven liggen en het herbegraven van de stoffelijke resten in hetzelfde graf.
Doordat er zo minder ruimte gebruikt wordt is er in het familiegraf weer ruimte voor één of twee begravingen.” (Bron)

Uitgebreider (en concreter) is Uitvaart.nl.
“Het schudden van een graf houdt in dat de beenderen van de stoffelijke overschotten in een graf dieper in een graf worden herbegraven. Er wordt dan in een graf eerst gegraven tot het niveau van de bovenste kist; de resten die men dan tegenkomt worden even op de rand naast het graf gelegd; zo gaat men door met het niveau van kist 2 en soms kist 3. Nadat men de onderste kist heeft gehad graaft men nog even dóór, zo’n 20 tot 40 cm, afhankelijk van het volume van de botten. Dan worden de botten samen in het graf gelegd, met zo’n 10 – 20 cm aarde toegedekt, en het graf is weer vrij voor een volgende begrafenis.

Het schudden van een graf kan soms gebeuren op verzoek van de nabestaanden. Er ontstaat in een graf dan ruimte voor kisten van overledenen van een volgende generatie. Soms worden de botten ‘‘bloot’’ onder in het graf gelegd zoals ik net omschreef, soms ook worden ze eerst in een bottenkistje gedaan, of in een juten zak.”

Wie nog meer details wil, leest hier verder.

Bijeenkomst

Een paar dagen geleden abonneer ik me op de Nieuwsbrief van Uitvaartinformatie.
In mijn eerste Nieuwsbrief lees ik o.a. dat er een Ombudsman Uitvaartwezen is en dat zijn  (o nee: háár) Jaarverslag 2009 net is verschenen.

Dit valt dus absoluut *niet* onder wat ik hier wil bespreken.
Maar omdat ik mezelf toesta alle richtingen op te waaieren die ik wil, kijk ik er toch naar.
En raak ook hierdoor gefascineerd.
Blog erover volgt mogelijk later – en mogelijk ook niet.

Ook interessant (en voor mij geheel nieuw): een ‘Tussen leven en dood’ themadag op begraafplaats Westzaan.
Muziek, gedichten en praktische informatie over begraven en cremeren.
Geschiedenis en sfeerfoto’s. Een Raku-bakster demonstreert het tot stand komen van een urn.
Ballonnen oplaten. Vaar-Wel-Bootjes vouwen en te water laten.
Lees er hier alles over.
En nee, ik ben nog niet zover dat ik naar zoiets toega.

Kan dat zomaar? dat fotograferen

Sinds ik met de camera in de aanslag door begraafplaatsen trek vroeg ik me vaak af: kan dat zomaar.
Stormt er dadelijk niet iemand op me af die me de camera uit de hand rukt en die kapot slaat of die op z’n minst me ongelooflijk uitfoetert.

Het is me nog niet overkomen.
En bij Online Begraafplaatsen lees ik nu:

■Mogen grafstenen gefotografeerd worden? Op openbare begraafplaatsen is er geen verbod op fotograferen. Wel is het zonder toestemming maken van foto’s verboden tijdens begrafenissen, opgravingen en ruimingen.
■Mogen alle foto’s zomaar op internet? Jawel, er is geen beperking voor het publiceren op internet, alleen kan in enkele gevallen de kunstenaar van het monument zich beroepen op het beeldrecht.
■Is er sprake van schending van privacy? De WBP is hier heel duidelijk over. De wet is niet van toepassing op overledenen.
■Waarom wordt er niet eerst toestemming gevraagd aan de nabestaanden? Eigenlijk om vier redenen: 1. Toestemming is niet nodig, 2. De nabestaanden zijn vaak niet bekend, ook niet bij de gemeente, 3. De gegevens over levende nabestaanden zijn niet openbaar, 4. Het is practisch onmogelijk om nabestaanden van 60.000 graven te informeren.
■Waarom staan niet alle foto’s er op? Foto’s van graven waar de laatste 5 jaar begraven is staan niet openbaar op de site. Dit doen we nabestaanden niet zomaar te confronteren met een recent verlies. Na het aanloggen met een wachtwoord zijn deze foto’s wel te zien. Er zijn ook enkele foto’s die helemaal niet te zien zijn. Dit zijn foto’s waar nabestaanden erg veel moeite mee hebben.

Newbie

Ik zou vandaag de begraafplaats is Oosthuizen bezoeken maar het was kil en guur en ik stelde het uit tot over twee maanden.

Wat ik wel deed: proberen te doorgronden hoe de opmaak van deze site werkt.
Karin Bronwasser stuurt me uitleg en voorbeelden en ik snap driekwart niet en zij blijft geduldig waar ik mij al 5x virtueel met de stupide kop tegen de muur had geslagen. Of door een raam.

Het enige dat ik nu (dankzij Karin) doorheb is hoe de links werken.
Ik voeg er een paar toe en zie meteen véél dat ik niet weet over begraafplaatsen en dat ik heel graag wél wil weten.

Ik ga het allemaal ontdekken en leren.
Ik ga het hier vertellen.

Waarmee deze site steeds meer wordt: een plek voor wie mét mij op ontdekkingsreis wil.

Beroemdheid

Morgen ga ik naar Oosthuizen (om een privé-reden).

Omdat ik anders nooit in Oosthuizen kom dacht ik: als er een begraafplaats is, kan ik die bezoeken.
Ik google op ‘begraafplaats Oosthuizen’ en lees dat er een beroemdheid ligt: de dichteres Lizzy Sara May.
Ik ken haar naam, maar volgens mij heb ik nooit iets van haar gelezen.

Als ik haar graf tegenkom, zal ik het fotograferen.
Ik ga er niet naar zoeken.